Czy można zorganizować spływ kajakowy w ramach wycieczki klasowej? Ilu opiekunów na spływie nieletnich? Jakie zabezpieczenie podczas spływu kajakowego? Dziś odpowiemy Wam na te pytania.
Wiemy, że przygotowania do wycieczki szkolnej to niełatwy proces. Im starsi uczniowie, tym trudniej. Z jednej strony zadowolić warto głównych zainteresowanych czyli dzieci lub młodzież, z drugiej jednak strony decydujące zdanie mają dorośli czyli rodzice oraz nauczyciele i dyrekcja szkoły. Tej wiosny zgłębialiśmy przepisy prawa określające wytyczne i na ten moment, czyli czerwiec 2024 sprawy mają się tak:
Decyzje i program wycieczki
Decyzje dotyczące rodzaju rzeki warto podjąć wspólnie z osobami, które już TĄ rzeką i NA TYM odcinku pływały. Jeśli nie macie kontaktu z nikim takim- zapytajcie wypożyczalnie kajaków, które na tym terenie działają. Nie ufacie im? Zapytajcie, czy ktoś z wybranej wypożyczalni może z Wami płynąć w roli komandora spływu. Dlaczego? To komandor ponosi odpowiedzialność za grupę, którą prowadzi. Nie będzie bezpośrednim opiekunem Waszych dzieci. Będzie miał pieczę nad spływem. Na rzecze dla Waszej grupy będzie jedyną i ostateczną siłą decyzyjną (o komandorach, instruktorach i ratownikach będzie za moment). Podejmując decyzje nie dajcie się zwieść opiniom typu „ta jest węższa i płytsza będzie łatwiej i bezpieczniej”. W naszym regionie jest dokładnie odwrotnie. Warta jest rzeką o niebo bezpieczniejszą i mniej wymagającą. Wełna choć węższa ze względu na ilość przeszkód dostarcza o niebo więcej emocji i wymaga dużo więcej umiejętności. Tak więc trasa spływu powinna być dostosowana do wielkości grupy, wieku i umiejętności płynących a spływ powinien odbywać się w sprzyjających warunkach pogodowych. Pamiętajcie, że na organizację wycieczki w formie spływu kajakowego muszą się pisemnie zgodzić dyrekcja szkoły oraz rodzice/ opiekunowie prawni uczniów.
Gdy już podejmiecie decyzję, wybierzecie rzekę i jej odcinek, porozmawiacie z wypożyczalnią- czas na program wycieczki. Opiszcie najważniejsze kwestie. Znów, niech wypożyczalnia Wam pomoże. Wpiszcie do programu wymóg płynięcia w kamizelce asekuracyjnej lub ratunkowej, zakaz kąpieli (za wyjątkiem miejsc do tego wyznaczonych!) i konieczność wykonywania poleceń komandora. Przygotowując spływ dla nastolatków dopiszcie, że obowiązuje absolutny zakaz spożywania alkoholu. Wiemy, że nastolatkom nie wolo go pić, ale znamy też realia spływowe.
Ilu opiekunów podczas spływu kajakowego
Tutaj odpowiedź nie jest jasna. Rozporządzenie podaje: Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.
My sugerujemy, by była to minimum 1 osoba dorosła na 10 podopiecznych. Gdy grupa jest bardziej wymagająca w zakresie opieki zwiększcie ilość opiekunów. Określając ilość opiekunów pomyślcie o dzieciach. Wy znacie je najlepiej i wiecie, czy któreś z nich może potrzebować dodatkowego wsparcia i jak to wsparcie powinno wyglądać.
Instruktor kajakarstwa, komandor, ratownik, organizator? Czyli kto?
Decydując się na spływ jesteście jako organizatorzy świadomi, że to Wy i szkoła ponosicie odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci i młodzieży biorącej udział w wydarzeniu. Choć przepisy nie mówią jasno jak to bezpieczeństwo zapewnić warto rozważyć zapewnienie opieki przez osoby do tego profesjonalnie przygotowane:
- organizator – w Waszym przypadku jest to szkoła i reprezentujący ją nauczyciel; organizuje wyjazd, sporządza program wyjazdu, uzgadnia szczegóły z dostawcami usług
- komandor – często jest to organizator (wychowawca), ale może to być inna osoba, która przejmuje pieczę nad grupą; może to być ktoś najbardziej kajakowo doświadczony, posiadający posłuch, ale musi być opanowany i umiejący podejmować szybkie decyzje także w stresie
- instruktor kajakarstwa – osoba posiadająca uprawnienia instruktorskie staje się komandorem spływu; posiada wiedzę i umiejętności kajakarskie; pokazuje jak pokonywać przeszkody, udziela wskazówek jak wsiadać i wysiadać z kajaka, jak wiosłować; wśród instruktorów zwykło się mówić, że korzysta się z ich wsparcia, by działanie ratownika nie było potrzebne
- ratownik – korzystajcie z pomocy wyłącznie tych, którzy umieją i to świetnie pływać kajakami; gdyby Wasze życie było zagrożone jego działanie jest nieocenione
- opiekun – dba bezpośrednio o dzieci i młodzież, jaką ma pod opieką; sprawdza ilość osób przy każdym przystanku, dba o nawodnienie uczestników, wcześniej o właściwe przygotowanie (strój, jedzenie i picie)
Bezpiecznie czyli jak?
Tu będzie konkretnie i nie na podstawie wymogów prawa czyli z naszych doświadczeń.
- wybierzcie rzekę i odcinek dostosowany do umiejętności, potrzeb i wieku uczestników
- opracujcie program
- uzyskajcie zgodę szkoły i rodziców/ opiekunów prawnych dzieci
- wybierzcie dostawców usług (wypożyczalnia kajaków, instruktor, ratownik)
- uzgodnijcie spływ z dodatkowymi opiekunami
- domagajcie się od wypożyczalni/ komandora tzw. odprawy, czyli pogadanki na temat bezpieczeństwa
- wraz z kajakami musicie otrzymać wiosła i kamizelki asekuracyjne (lub ratunkowe) a cały sprzęt musi być w należytym stanie
Pamiętajcie przy tym, że MACIE dołożyć wszelkich starań by zapewnić podopiecznym bezpieczeństwo. Czy bezpiecznie będzie? Mamy nadzieję, że że tak.
Na koniec
- nie zapomnijcie o logistyce, czyli jak dotrzecie na miejsce startu i jak z mety do domu/ szkoły wrócicie („nasze” szkoły często korzystają z PKP 😉 )
- pomyślcie, czy na koniec spływu nie warto zostać na mecie trochę dłużej, zjeść kiełbaskę z ogniska, które samodzielnie rozpalicie lub zamówioną wcześniej pizzę, pochodzić na bosaka po trawie lub na niej poleżeć; niech emocje opadną a doświadczenia się wymieniają między uczestnikami
- nie zapomnijcie o pamiątkowym zdjęciu; pamiętajcie, że z całą pewnością w Waszej grupie będą osoby, które wiosło złapią po raz pierwszy w życiu
- wrzesień także jest świetną porą na pływanie kajakami; mniej osób na rzekach, mniej ostre słońce a dzień nadal długi 🙂
- I DZWOŃCIE. DOPYTUJCIE. W WYPOŻYCZALNIA. U INSTRUKTORA. U RATOWNIKA. Głupie są tylko te pytania, których ktoś nie odważył się zadać.
- więcej o możliwościach pływania z nami przeczytacie w zakładce oferta/ kajaki lub oferta/ tratwy choć zapraszamy też na same ogniska 🙂
Podstawy prawne:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1604)
- Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (tekst jedn.: Dz.U. 2011 nr 208 poz. 1240)
- Portal oświatowy (www.portaloswiatowy.pl)
